در دنیای سرمایه گذاری، تصمیم گیری مهمترین بخش از فرآیند سرمایه گذاری است که طی آن سرمایه گذاران در جهت رسیدن به حداکثر منافع و ثروت خویش ، نیازمند اتخاذ بهینه ترین تصمیمات می باشند. در این ارتباط مهمترین عامل فرآیند تصمیم گیری، اطلاعات است. اطلاعات می تواند بر فرآیند تصمیم گیری تأثیر بسزایی داشته باشد. زیرا موجب اخذ تصمیمات متفاوت در افراد متفاوت می شود. در بورس اوراق بهادار نیز تصمیمات سرمایه گذاری متأثر از اطلاعات است،طبق استانداردهای حسابداری، هدف اصلی تهیه صورت های مالی و افشای اطلاعات مالی فراهم کردن اطلاعاتی مفید در رابطه با وضعیت مالی و نتایج عملیات واحد تجاری برای تصمیم گیری استفاده کنندگان است. این اطلاعات از منابع مختلفی می تواند به دست آید. صورت های مالی هنگامی شفاف هستند که دارای ویژگی هایی از قبیل در دسترس بودن، قابل اتکا بودن، جامع بودن، مربوط بودن و به موقع بودن باشند ، به عبارت دیگر صورت های مالی در صورتی دارای محتوای اطلاعاتی هستند که شفاف باشند یکی از ابزارهای بازار سرمایه وجود اطلاعات شفاف و کامل می باشد. محتمل است که مدیریت از طریق افشای بهتر اطلاعات و یا به عبارت دیگر بهبود کیفیت اطلاعات ارائه شده منجر به حداکثر سازی ارزش شرکت می گردد. و باید در نظر داشت که گزارش های مالی به علت اهمیتی که برای استفاده کنندگان و خصوصا سرمایه گذاران و سهامداران شرکت ها درباره اتخاذ تصمیم گیری های اقتصادی دارند، همواره مورد توجه انجمن های مختلف حسابداری، حسابرسی و مالی بوده اند. صورت های مالی و یادداشت های پیوست آنها به استفاده کنندگان مختلف در ارزیابی وضعیت مالی، عملکرد سالانه و همچنین انعطاف پذیری مالی و سودآوری واحد تجاری یعنی واحد گزارشگری مالی یاری می رساند. استفاده کنندگان از اطلاعات مالی برای تصمیم گیری در زمینه های مهم اقتصادی به اطلاعات مالی معتبر، مربوط و قابل فهم نیاز دارند، بنابراین صورتهای مالی و یادداشت های پیوست آن باید از کیفیت گزارشگری مالی مطلوبی برخوردار باشند (خورشید وهمکاران،1403).

هدف اصلی گزارشگری مالی ارائه گزارش های مالی با کیفیت برای واحدهای اقتصادی میباشد تا بتواند در تصمیمگیریهای اقتصادی مفید واقع شود. تهیه و ارائه گزارشهای مالی باکیفیت از این جهت مهم میباشد که میتواند تاثیر مثبتی بر تصمیمگیری های تامین کنندگان سرمایه و دیگر ذینفعان در مورد سرمایه گذاری، اعتباربخشی و تصمیمات مشابه دیگر در خصوص تخصیص منابع داشته باشد و از این طریق کارایی کلی بازار سرمایه را ارتقا بخشد ، از آنجاییکه گروههای ذینفع استفاده کننده دارای ترجیحات  متفاوتی خواهند بود، از این رو درک آنها نیز از کیفیت در مورد این اجزاء متفاوت خواهد بود. علاوه بر این، استفاده کنندگان در داخل یک گروه نیز ممکن است درک متفاوتی از مفید بودن اطلاعات با توجه به یک مفهوم معین داشته باشند. در نتیجه به نظر میرسد که دو دلیل: مفهومی بودن کیفیت گزارشگری مالی و ویژگیهای ، هدف استفاده کنندگان از اطلاعات، اندازه گیری مستقیم کیفیت را با مشکل مواجه ساخته است ( امیرآزاد وهمکاران،1402)

دو نوع تأخیر در گزارشگری مالی شامل تأخیر گزارش حسابرسی (به موقع بودن گزارش‌های حسابرسی) و تأخیر در گزارش مدیریت (به موقع بودن گزارش‌های مدیریت) وجود دارد. به موقع بودن گزارش‌های حسابرسی (تأخیر گزارش حسابرسی) اشاره به فاصله بین تاریخ پایان سال مالی و تاریخ گزارش حسابرسی دارد. در حالی که به موقع بودن گزارش‌های مدیریت (تأخیر گزارش مدیریت) اشاره به فاصله بین تاریخ پایان سال مالی و تاریخ انتشار گزارش‌های مالی حسابرسی شده دارد (زایتول ، 2010).

هیأت استانداردهای حسابداری بین‌المللی  (2010) چارچوبی را برای تهیه و ارائه صورت‌های مالی ارائه کرده است که در آن برخی ویژگی‌های کیفی وجود دارد که باعث فراهم‌سازی اطلاعات مفید برای استفاده‌کنندگان از اطلاعات مالی می‌شود. این ویژگی‌های شامل مربوط بودن، ارائه منصفانه، قابل مقایسه بودن و قابل فهم بودن است. بر اساس هیأت استانداردهای حسابداری بین‌المللی (2010) مربوط بودن و ارائه منصفانه از خصوصیات کیفیت مهم اطلاعات مالی هستند که قابل مقایسه بودن و قابل فهم بودن اطلاعات مالی را افزایش می‌دهند. یکی از جنبه‌های اصلی مربوط بودن اطلاعات مالی، به هنگام بودن گزارش‌های مالی است. به هنگام بودن به آن معنا است که اطلاعات مالی باید قبل از اینکه قدرت تأثیرپذیری خود را در تصمیم‌گیری از دست بدهند، در دسترس استفاده‌کنندگان باشند. اگر اطلاعات در زمانی که لازم است در دسترس نباشند یا مدت طولانی بعد ازگزارشگری مالی ارائه شوند، تأثیر پذیری خود بر تصمیمات استفاده‌کنندگان را از دست داده یا کم می‌شود. نکته قابل توجه این است که مربوط بودن نمی‌تواند به تنهایی اطلاعات مالی را مربوط سازد، اما فقدان آن می‌تواند مربوط بودن اطلاعات گزارش‌های مالی را به طور اساسی تحت تأثیر قرار دهد. به موقع بودن فراهم‌کننده یک مبنا برای یکپارچگی بازار و کارایی برای ارائه منصفانه اطلاعات، شفافیت، کاهش ریسک اطلاعات و حفاظت از سرمایه‌گذاران و در نهایت به نوبه خود کیفیت گزارشگری مالی را بهبود می‌بخشد (ال العجمی ، 2008: تورل ، 2010).  

پژوهش های گذشته به بررسی عوامل مؤثر بر تأخیر گزارشگری مالی پرداختند (آپادور  و موحد نور ، 2013؛ شاریناه ، محد  و آزلینا ، 2014؛ محمد نور ، شافی  و ون-حسین ، 2010؛ شکری  و اسلام ، 2012). برخی مطالعات نشان داده‌اند که ویژگی‌های کمیته حسابرسی و برخی ویژگی‌های حاکمیت شرکتی بر تأخیر گزارشگری مالی مؤثر بوده‌اند (اوهاکا  و آکانی ، 2017). این پژوهش ها با بسط ادبیات قبلی در حوزه گزارشگری مالی، به بررسی اثرات تأخیر گزارشگری مالی بر عملکرد مالی شرکت می‌پردازد. تأخیر گزارشگری مالی اشاره به تاریخ پایان سال مالی و تاریخ گزارش حسابرسی دارد (زایتول ، 2010). به طور کلی، گزارشگری به موقع سطح عدم تقارن اطلاعاتی را کاهش داده و شفافیت اطلاعات مالی را افزایش می‌دهد. به موقع بودن گزارش‌های مالی یکی از عوامل اصلی در بازارهای در حال ظهور و در حال توسعه است جایی که گزارش‌های مالی حسابرسی شده تنها منبع اطلاعاتی قابل اتکا برای استفاده‌کنندگان اطلاعات مالی است (آزوبیک و آگره ، 2014). به‌موقع بودن یک نگرانی بزرگ برای سهامداران است چراکه کارآیی گزارش می‌تواند به‌طور منفی به تأخیر گزارش مربوط باشد. هرچه تعداد روزهایی که شرکت نیاز به انتشار گزارش سالانه خود دارد بیشتر باشد، اطلاعات در گزارش مالی کم‌تر مفید خواهد بود (شارما  و همکاران، 2009). از سوی دیگر، اگر شرکت‌ها تعداد کمتری از روزها را برای اعلام گزارش سالانه خود داشته باشند، این اطلاعات مفید خواهند بود؛ بنابراین، به‌موقع بودن گزارش‌های مالی به‌عنوان یک جنبه مهم در استفاده از اطلاعات مرتبط برای استفاده‌کنندگان بیرونی و تأثیرگذاری بر فرآیند تصمیم‌گیری آن‌ها در نظر گرفته می‌شود که می‌تواند بر عملکرد مالی شرکت‌ها اثرگذار باشد. نلسون  و سوکری (۲۰۱۱) در تحقیق خود دریافتند شرکت‌های که متحمل زیان‌هایی می‌شوند (عملکرد مالی بدی داشته‌اند) و در مقابل با آن شرکت‌هایی که سود می‌برند (عملکرد مالی خوبی داشته‌اند)، تأخیر گزارشگری مالی بیشتری دارند. 

مومانن و ال-شورمن  (2006) مشاهده کردند که سیاست‌ها و اقدامات حاکمیت شرکتی، گزارشگری به موقع، شفافیت و افشا ارتباط مثبتی با عملکرد شرکت دارند.

2-1- مقدمه

2-2- مبانی نظری گزارشگری مالی

2-2-1- اهداف گزارشگری مالی

2-2-2- کیفیت گزارشگری مالی

2-2-3- تأخیر در گزارشگری مالی

2-2-4- کیفیت گزارشگری و تأخیر در گزارش‌های مالی

2-2-5- قوانین و مقررات موجود در حوزه تأخیر در گزارشگری مالی

2-2-6- تئوری نمایندگی و تأخیر در گزارشگری مالی

2-2-7- الگوی بهینه کیفیت گزارشگری مالی در ایران

نمودار(2-1)عوامل موثر بر كیفیت گزارشگری مالی از دید چهار گروه اصلی

2-3- تأخیر گزارشگری مالی و عملکرد مالی شرکت

2-4- اهميت و ضرورت مطالعه کیفیت گزارشگری مالی

2-5-پیشینه تحقیقات انجام شده پیرامون موضوع کیفیت گزارشگری مالی

2-5-1-پیشینه داخلی تحقیقات انجام شده کیفیت گزارشگری مالی1403-1402

2-5-2-پیشینه خارجی تحقیقات انجام شده کیفیت گزارشگری مالی2023-2022

منابع......................