کار تحقیقی مسئولیت مدنی پزشکی

دسته بندي : علوم انسانی » حقوق
فهرست
مقدمه 2
فصل اول: مفاهیم و تاریخچه مسؤولیت پزشکی 3
1-1: مفاهیم 4
1-1-1: تعریف مسؤولیت 4
1-1-2: انواع مسؤولیتها و تفاوت آنها 4
1-1-3: مسؤولیت حقوقی و اخلاقی 7
1-2: تاریخچه مسؤولیت پزشکی 8
1-2-1: تمدنهای ابتدایی 8
1-2-2: بابل، یونان و روم باستان 9
1-2-3: ایران باستان 9
1-2-4: دوران اسلامی 10
فصل دوم: تعیین محدوده بحث و مسئولیت مدنی پزشک 12
2-1: تعیین محدوده بحث 12
2-1-1: معانی ضمان و موارد استعمال آن 13
2-1-2: کدام طبیب ضامن است؟ 13
2-2: ماهیت مسؤولیت مدنی پزشک 16
2-2-1: بررسی مسئولیت پزشک در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 16
2-2-1-1:تفاوت‌های برائت پزشکی با اخذ رضایت 16
2-2-1-2: مسئولیت مدنی پزشکان در قانون مجازات 17
2-2-1-3: بررسی تکلیف تلف یا صدمه بدنی 18
2-2-2: دیدگاههای موجود در مورد مسؤولیت پزشکی 18
2-2-2-1: قهری بودن مسؤولیت پزشک 18
2-2-2-2: قراردادی بودن مسؤولیت پزشک 20
2-2-2-3: ماهیت تعهد پزشک 21
2-2-2-4: ماهیت قرارداد معالجه 25
فصل سوم: ارکان مسئولیت مدنی پزشک و ارتکاب فعل زیانبار توسط پزشک 28
3-1: خطای پزشکی 29
3-2: عدم اخذ رضایت 32
3-3: وجود رابطه علیت میان ضرر و فعل پزشک 37
نتیجه گیری 40
پیشنهادات 41
فهرست منابع 42

مقدمه
با توجه به برخی مسائل که افراد در طی مراجعه به پزشک با آن روبه‌رو هستند گاهی اتفاق می‌افتد که یک شخص نسبت به معالجه‌ی پزشک خود گلایه‌مند است که برای اشخاص مبهم است که آیا بابت معالجه‌ی پزشک که مدنظر بیمار نبوده می‌تواند طرح شکایت کند یا نه؟ مانند زمانی که پزشک در عمل جراحی با گرفتن رضایت از بیمار یا ولی قانونی او موجب مرگ یا نقص عضو بیمار شده آیا پزشک ضامن دیه و تلف هست یا اجازه‌ی بیمار یا ولی قانونی او ایجاب می‌کند که آنها حقی در مورد شکایت از پزشک نداشته باشند یا اینکه برائت را که پزشکان مطرح می‌کنند در صورت اشتباه دکترا مانند آنجایی که فی‌المثال دکتر در عمل جراحی وسیله‌ای را در شکم بیمار جا بگذارد آیا رضایت بیمار موجب می‌شود که اشتباه دکتر بی‌جواب باشد و نتوان طرح شکایت کرد؟ و اینکه پزشک اگر به صورت رایگان معالجه کند و در این حین خساراتی وارد کند آیا مسئول است یا که جواب خوبی را نباید با بدی داد؟
مسؤولیت پزشکی، پاسخگو بودن پزشک در قبال خساراتی است که به بیمار وارد می آورد و این خسارات، ناشی از انجام وظایف پزشکی است. اگر مسؤولیت پزشکی مبتنی بر «نظریه قهری» باشد؛ اثبات تقصیر برعهده بیمار یا مدّعی خسارت است و در صورتی که مبتنی بر «نظریه قراردادی» باشد، بسته به اینکه تعهد پزشک، تعهد به «نتیجه» یا به «وسیله» باشد، موضوع متفاوت خواهد بود. در این مقاله با رویکردی نوین به مسؤولیت پزشک، نقایص موجود در این زمینه، بررسی شده است. فصل نخست به سیر تحولات مسؤولیت پزشکی و فصل دوم به ماهیت و ارکان مسؤولیت مدنی پزشک اختصاص یافته است. سپس دیدگاههای موجود در مورد مسؤولیت مدنی پزشک، ماهیت قرارداد معالجه و ارکان مسؤولیت مدنی پزشک (که عبارت از خطای در مرحله تشخیص، خطای در مرحله معالجه و خطای در عمل جراحی است) نقد و بررسی شده و مفهوم حقوقی اخذ رضایت و ویژگی های آن، تبیین شده اند.


فصل اول: مفاهیم و تاریخچه مسؤولیت پزشکی

1-1: مفاهیم
1-1-1: تعریف مسؤولیت
مسؤولیت در لغت به معنی مورد پرسش و سؤال واقع شدن است و غالباً به مفهوم تفکیک وظیفه و آنچه که انسان عهده دار و مسؤول آن باشد (عمید، 1357، ص 95). و در اصطلاح، تعهد قانونی شخص است به دفع ضرر دیگری که وی به او وارد آورده است؛ خواه این ضرر ناشی از تقصیر خود وی باشد یا از فعالیت او ایجاد شده باشد (جعفری لنگرودی، 1346، ص642). باید توجه داشت که در حقوق اسلامی (فقه) بجای مسؤولیت، لفظ «ضمان» در همین معنا به کار می رود که هر نوع مسؤولیتی اعم از مسؤولیت مدنی (مالی) و مسؤولیت کیفری را در بردارد.
1-1-2: انواع مسؤولیتها و تفاوت آنها
مسؤولیت قراردادی و مسؤولیت خارج از قرارداد
مسؤولیت قراردادی عبارت از تعهدی است که در نتیجه تخلف از مفاد قرارداد خصوصی برای اشخاص حاصل می شود در مسؤولیت خارج از قرارداد، دو طرف قرارداد هیچ پیمان و قراردادی با هم ندارند و یک طرف بـه علت فعل یا ترک فعل خود بــه عمد یا خطا ضـرر و زیانی بـه دیگری می زند. ریشه این نوع مسؤولیت پیمان بیـن متضرر و زیان زننده نیست. بلکـه تخلف از تکالیفی است کـه برای همه افراد وجود دارد (جعفری لنگرودی ، 1346، ص643؛ کاتوزیان، 1374، ص10و 11). اگر کسی تعهد ناشی از قرارداد را انجام ندهد، طرف مقابل حق دارد از او خسارت بگیرد. قانون مدنی این خسارت را خسارت عدم انجام تعهد نامیده است. مسؤولیتی که متعهد در این گونه موارد در مقابل متعهدله پیدا می کند، در اصطلاح «مسؤولیت قراردادی» نام دارد. به بیان دیگر مسؤولیت قراردادی عبارت است از تعهدی که در نتیجه تخلف از مفاد قراردادهای خصوصی برای اشخاص ایجاد می شود. ولی مسؤولیت غیر قراردادی که ضمان قهری نیز گفته می شود ویژه فرضی است که شخص از متعهدهای قانونی و عمومی سرپیچی کند و در نتیجه به دیگری ضرر بزند.